Jajka

Niezależnie gatunku, od którego pochodzi jajko, zawsze składa się ono z:
- żółtka (półpłynne, lepkie, o barwie jasnożółtej do pomarańczowej);
- białka (roztwór substancji białkowych, przezroczysty, galaretowaty, otaczający żółtko);
- chalazy (spiralnie skręcone włókna białkowe, utrzymujące żółtko w środku jajka);
- skorupki (wapienna, porowata ochrona mechaniczna treści jaja);
- dwóch warstw błonek (cienkie przepuszczalne dla gazów, wody i elektrolitów, rozwarstwiają się, tworząc komorę powietrzną; ochraniają treść jaja przed bakteriami);
- komory powietrznej (znajduje się przy zaokrąglonym boku, w miejscu gdzie błony nie są przyklejone).

Jaja kupowane w marketach oznaczone są numerami. Jak je rozszyfrować?

Przykładowy napis to : 3/PL/24071304

Cyfra na samym początku oznacza rodzaj chowu, i tak:
- 0 produkcja ekologiczna;
- 1 chów wolnowybiegowy;
- 2 chów ściółkowy;
- 3 chów klatkowy.

PL oznacza kraj produkcji.
24-kod danego województwa,
07-kod danego powiatu,
13-kod zakresu działalności,
04-kod fermy w danym powiecie.

Jaja oznaczone cyframi 0 i 1 są najzdrowsze i choć są nieco droższe niż pozostałe, warto rozważyć ich zakup by nie przykładać się do cierpienia zwierząt w chowie klatkowym.

Ostatnimi czasy na rynku pojawiła się również nowość: jaja od kur nie karmionych paszami GMO.

Jajka kurze rozróżnia się także ze względu na wielkość. Ich rozmiary wahają się od
S (poniżej 53g) do XL (powyżej 73g).

Żółtko to najbogatsza w składniki odżywcze i witaminy część jaja. Choć zawierająca sporo cholesterolu, to zawiera też lecytynę, której spożywanie wspomaga rozbijanie cząsteczek cholesterolu w wyniku czego zapobiega jego odkładaniu na ściankach naczyń.

W 100g żółtka jaja kurzego znajdziemy*:

Kalorie: 372 kcal
Energia: 1556,4 kJ
Białko: 16,1 g
Węglowodany: 0,3 g
Tłuszcz: 31,4 g
Cholesterol: 1260 mg
Błonnik: 0 g

Witaminy:
Witamina A: 600 µg
Witamina D: 5 µg
Witamina E: 3,6 mg
Witamina K: 45 µg
Tiamina: 0,3 mg
Ryboflawina: 0,4 mg
Niacyna: 3,8 mg
Witamina B5: 4 mg
Witamina B6: 0,3 mg
Biotyna: 60 µg
Witamina B9: 150 µg
Witamina B12: 4 µg
Witamina C: 0 mg

Minerały:
Sód: 50 mg
Potas: 140 mg
Wapń: 140 mg
Magnez: 15 mg
Fosfor: 550 mg
Żelazo: 7 mg
Cynk: 3,6 mg
Miedź: 0,3 mg
Mangan: 0,1 mg
Fluor: 0 mg
Jod: 14 µg

*dane orientacyjne, zależy od wielkości żółtka.

CHOLESTEROL (zawartość w poszczególnych rodzajach jaj)
- jajo kurze całe (100g) – 600mg ale w 100g żółtka 1062mg
- jajo gęsie (100g) – 852mg
- jajo przepiórcze (100g) – 844mg
- jajo strusie (100g) – 13mg

Cholesterol cieszy się wśród ludzi zła sławą. Posądza się go o powodowanie chorób serca i układu krążenia. Spełnia on jednak ważną rolę biologiczną. Cholesterol powstaje w każdej komórce organizmu (ok. 80% organizm produkuje sam w wątrobie, 30% w skórze, 15% w jelitach a także w mięśniach szkieletowych i mózgu 5%) i spełnia niezwykle ważną rolę biologiczną. Jest składnikiem błon komórkowych, na jego bazie syntetyzowana jest część hormonów (głównie sterydowe). Jego synteza jest niezwykle kosztowna energetycznie i organizm bardzo chętnie wspomaga się cholesterolem dostarczonym w pożywieniu. Im więcej cholesterolu dostarczymy w pożywieniu tym mniejsze nakłady energetyczne poniesie organizm na jego syntezę. U organizmów zdrowych mechanizmy te są niezależne – tak więc ilość spożytego z pożywieniem cholesterolu nie ma wpływu na ilość tego tłuszczu krążącego we krwi.

Zasady przechowywania jaj.
Jaj nie powinno się myć przed włożeniem do lodówki, gdyż uszkadza się w ten sposób ich naturalny system ochronny, ale zawsze należy je dokładnie umyć w ciepłej wodzie przed przygotowaniem każdej potrawy, ponieważ na skorupce mogą znajdować się bakterie Salmonelli. Szacuje się jednak, że 1 jajo na 7000 zarażone jest salmonellą. Prawdopodobieństwo natrafienia akurat na to jajo jest więc bardzo niskie.

Powinno przechowywać się je w niskiej temperaturze, z dostępem do powietrza, najlepiej w pozycji pionowej spiczastym końcem na dół. W ten sposób jajo „oddycha” i można je przechowywać nawet do 3 tyg.

Jak sprawdzić świeżość jaj?
Jajo wkładamy ostrożnie do szklanki z wodą, jeśli:
- wypłynie na wierzch, lub będzie swobodnie pływać - znaczy, ze nie jest już pierwszej świeżości;
- przyjmie pozycję pionową – jajo ma około tygodnia, dwóch;
- opadnie na dno szklanki i pozostanie tam – jajo jest świeże.

Jaja w kociej diecie.
Jaja zawierają praktycznie wszystkie potrzebne witaminy oraz minerały potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (z wyjątkiem wit. C). Przyspieszają przemianę materii jednocześnie na długo hamując głód.

Najkorzystniejszą formą do podawania kotom jest podawanie samych żółek, na surowo. Wysoka temperatura obniża wartości odżywcze nawet o 40%.

Niektóre koty mają na początku problemy z ich zjedzeniem, ze względu na zniechęcającą konsystencję. Można je rozbełtać lub wymieszać z mięsem lub mokrą karmą.

Dlaczego podajemy kotom same żółtka?

Po pierwsze dlatego , że białka zawiera zawierają najczęściej spotykane alergeny. Głównymi alergenami jaj są białka znajdujące się w białku - owotransferyna, owomukoid, owoalbumina, lizozym. Wysoka temperatura nie ma wpływu na zmniejszenie alergenności.

Po drugie surowe białko zawiera awidynę. Związek najprościej ujmując blokujący biotynę.
Niektóre z objawów niedoborów biotyny to matowa, wypadająca sierść, nieprzyjemna w dotyku, przetłuszczona i brzydko pachnąca, do tego apatia i przemęczenie. Awidynę niczy wysoka temperatura i prawidłowe ph w żołądku, które jest jednak zaburzone u kotów żywionych suchym, komercyjnym pokarmem.

- JAJA PRZEPIÓRCZE – jedno kurze jajko można zastąpić trzema, czterema przepiórczymi. O wartości konsumpcyjnej jajek przepiórczych decydują między innymi ich znakomity smak i duży udział żółtka w stosunku do całego jajka oraz znajdujące się w nim składniki, dzięki którym jest ono na ogół nieszkodliwe dla osób uczulonych na białko jaja kurzego. W porównaniu z jajem kurzym, skład chemiczny jajka przepiórczego jest bogatszy. Więcej w nim niezbędnych aminokwasów, związków mineralnych i pierwiastków śladowych, a szczególnie atrakcyjny jest poziom witamin. Ponadto odznaczają się znakomitym smakiem, efektownym wyglądem, łatwą podzielnością oraz możliwością długotrwałego przechowywania.
- JAJA STRUSIE - jedno jajo waży ok. 1650 g. Zawiera ok. kilograma białka i 320 g żółtka. Ma co prawda sporo cholesterolu, ale nawet pięć razy więcej cennych nienasyconych tłuszczów niż jaja kurze. Mimo rosnącej popularności nadal bardzo trudno kupić jaja strusie w sklepie, na targu czy w markecie. Jednak jeśli komuś zależy na kupnie jaj strusich, należy udać się na farmę strusi i tam postarać się zakupić ten cenny przysmak.
- JAJA KACZE I GĘSIE - Większe od kurzych, wyrazistsze w smaku, jednak ze względu na ich oleisty smak i konsystencję, wykorzystuje się je tylko do pieczenia, smażenia lub jako składnik innych potraw. Ponieważ częściej niż kurze bywają zakażone Salmonellą, rzadko wykorzystuje się je w kuchni. W krajach dalekiego wschodu (Chiny, Filipiny, Indonezja) za najsmaczniejsze uważa się jaja kacze.

_________________________________________________________________________

Tekst autorstwa Jadis

Zapraszamy do dyskusji, dzielenia się wątpliwościami i własnymi spostrzeżeniami

Dzięki za wyczerpującą informację na temat jaj. Naszej Thalii podaję surowe żółtka jajek przepiórczych, podaję z mokrą karmą i chętnie je zjada. Proszę o informację, jak często i w jakiej ilości je najlepiej podawać.

Trudno odpowiedzieć na to pytanie nie wiedząc co tak naprawdę je Twój kot - bo żółtko to tak w gruncie rzeczy takie naturalne witaminy. W diecie BARF podaje się maksymalnie 2 żółtka na 1kg mięsa, to wychodzi teoretycznie jedno żółtko co 3-4 dni.